چرا اشتیاق جوان‌ها برای زیارت اربعین با همۀ سختی‌‌هایش، بیش از اشتیاق به نماز است؟/ اگر برداشت مردم از عبادت، درست باشد نوجوان‌ها را بیش از پیرمردها در مساجد می‌بینیم

شناسنامه:

زمان: 1401/06/18
مکان: مسیر نجف به کربلا - موکب امام رضا(ع)، جلسه پنجم
مناسبت: اربعین

عبادت یعنی انرژی گرفتن مستقیم از خدا/ اگر منشأ اصلی قدرت را به نوجوان معرفی کنیم، خودش به سمت خدای قادر می‌رود/ عبادت تغذیه از قدرت خداست؛ وابستگی‌ات را به خدا ابراز کن تا خدا به تو انرژی بدهد، مثل موبایلی که شارژ می‌شود/ برخی از عبادت‌ها، حرف‌زدن مستقیم با خداست و برخی رعایت ادب نسبت به ولیّ خداست؛ مثل زیارت/ علامت صداقت ما در تواضع به خدا «تواضع به ولیّ خدا» است

علیرضا پناهیان، موکب امام رضا(ع) در جمع زائران اربعین:

در اربعین می‌بینید که جوان‌ها چقدر با اشتیاق حضور پیدا می‌کنند؛ با همۀ سختی‌هایش که خیلی بیشتر از سختی نماز خواندن است. درحالی‌که نماز و عبادت، چیزی از جنس همین پیاده‌روی اربعین است زیارت اربعین درواقع یک عبادت باعظمت است.

یکی از عجایب زمانۀ ما این است که افراد در سن دانش‌آموزی، زیاد با عبادت ارتباط برقرار نمی‌کنند. می‌گویند خیلی از دبیرستانی‌ها علاقۀ چندانی به نماز ندارند. اگر برداشت و تلقی از عبادت و نماز درست باشد در مسجدها بیشتر از پیرمردها، نوجوان‌ها را خواهید دید.

اساساً طرز آموزش دین، با اشکالاتی مواجه است که موجب چنین وضعیتی شده. بدون توجه به «نیاز انسان به خدا» وجود خدا را اثبات می‌کنیم و بعد به جوان می‌گوییم «به این خدا تواضع کن!» حرف‌هایی که او درباره خدا می‌شنود به نیازهای روانشناختی بالفعل جوان ربطی ندارد لذا به دلش نمی‌نشیند و یک تصور بی‌مزه و بی‌روح نسبت به عبادت پیدا می‌کند.

عبادت یک فرصت است که مستقیماً از قدرت خدا تغذیه کنید، وابستگی خودتان را به خدا بفهمید و این وابستگی را ابراز کنید و خدا در بستر فهم شما نسبت به این وابستگی، از خداییِ خودش به شما بدهد، مثل موبایلی که شارژ می‌شود و انرژی می‌گیرد.

ما موجودات محتاجی هستیم که بدون اتصال به منبع قدرت، ضعیف هستیم. ما قبل از اینکه خدا را بشناسیم دنبال قدرت می‌گردیم؛ از حدود پنج شش سالگی می‌فهمیم پدر و مادر قدرت مطلق نیستند، همان موقع به جای نشان‌دادن کارتون‌ ابرقهرمان‌هایی که کارهای خارق‌العاده می‌کنند باید منشأ اصلی قدرت را به انسان معرفی کنند، آن‌وقت، تخیل نوجوان به طرف خدای قادر مطلق می‌رود.

معرفت و اعتقاد در اصل این است که خدا را با قدرتش به بچه معرفی کنید، به او بگویید شما می‌توانید با کارهای خوب، به‌طور غیرمستقیم از این منبع قدرت، انرژی بگیرید، اما وقتی به نماز می‌ایستید، مستقیماً از خدا انرژی می‌گیرید، عبادت یعنی انرژی گرفتن مستقیم از خدا. وقتی ذکرهای خاصی را با رعایت آدابی خاص بگوییم، سیم‌مان وصل می‌شود و شارژ می‌گیریم، این می‌شود عبادت.

کسی که تصور می‌کند مستقل است، طبیعتاً متکبر می‌شود، طبق روایت، فلسفۀ نماز، پاک شدن از تکبر است (تَنْزِیهاً عَنِ الْکِبْر) ما خیلی زود متکبر می‌شویم پس باید روزی پنج بار نماز بخوانیم تا تکبرمان را از بین ببریم. همین که حس می‌کنیم وابسته نیستیم، این تکبر است.

ربط عبادت با اهل‌بیت(ع) چیست؟ عبادت دو مدل دارد، عبادت‌هایی که حرف زدن مستقیم با خداست و عبادت‌هایی که ادب نسبت به ولی خداست. زیارت اولیاء خدا هم عبادت است و اگر پیاده به زیارت کربلا بروی، هر قدمش معادل یک حج است.

چرا عظمت این زیارت از حج بالاتر است؟ چون ممکن است به خدا تواضع کنید ولی دروغ بگویید، دل‌تان متواضع نباشد، ممکن است آدم همۀ عمرش نماز بخواند اما تکبرش نسبت به خدا از بین نرفته باشد، انسان افتاده‌حالی می‌کند چون زور خدا زیاد است ولی اگر بتواند از آن هم فرار می‌کند، او تسلیم شده اما هنوز ایمان در قلبش نیامده است.

ابلیس شش‌هزار سال عبادت کرد اما تواضع در جانش نرفت لذا در امتحان سجده به آدم، مردود شد. پس مواظب باش عبادت‌هایت دروغین نباشد. از کجا بفهمیم تواضع‌مان به خدا راست است یا دروغ؟ اصلی‌ترین آزمایش صداقت ما در عبادت و تواضع به خدا این است که به ولیّ خدا تواضع کنیم.

تواضع به ولیّ خدا نشان می‌دهد که قدرت خدا را قبول کرده‌ایم، خدا بخشی از قدرتش را در ادارۀ حیات ما به جانشین خود می‌دهد. امام‌زمان(ع) در شب قدر باید رزق بندگان را امضا کند چون او خلیفه‌الله و جانشین خداست، شما نمی‌توانید امام‌زمان(ع) را دور بزنید و سراغ خدا بروید!
علامت صداقت ما در تواضع به خدا، تواضع به ولیّ خداست، لذا لازم است باادب، درِ خانه ولیّ خدا برویم، قرآن می‌فرماید: پیغمبر را باادب صدا بزنید، صدای خودتان را نزد ایشان بالا نبرید (لَا تَرْفَعُوا أَصْوَاتَکُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِیِّ) کسانی که به پیامبر احترام می‌گذارند تقوای قلب دارند که عالی‌ترین نوع تقواست.