انسان یا عبد خداست یا عبد طاغوت / اگر عبد خدا نباشیم، عبد طاغوت خواهیم شد / عبد طاغوت قاتل امام حسین(ع) هم می شود / عبد طاغوت اختیارش دست خودش نیست

زمان: محرم 90
مکان: دانشگاه تهران
انعکاس در:
پی دی اف: A5 | A4
اینفوگرافیک: پیشنهاد دهید
صوت: دانلود | بشنوید
کلیپ صوتی: پیشنهاد دهید

حجت الاسلام علیرضا پناهیان در دهۀ اول محرم، در دانشگاه تهران با موضوع «هویت یک عبد» به ایراد سخنرانی پرداختند. گزیده‌ای از هشتمین جلسۀ (روز دهم) این سخنرانی در ادامه می‌آید:

کسی که بداند عبدِ خداست، دیگر سرگردان نخواهد بود

در عالم مادی، معمولاً مولاها بندگان خود را می‌خرند، جدا می‌کنند و به خانۀ خود می‌برند اما خداوند بندگان خود را طوری خلق کرده است که خودشان به دنبال مولای خود بروند، او را بیابند و از حیرت و سرگردانی خارج شوند. لذا کسی که هویت خود را بشناسد، دیگر سرگردان نخواهد شد.
وقتی کسی فهمید که عبد خداست، آن‌وقت زیباترین رابطۀ خود را با خدا خواهد داشت و رابطه‌های دیگر در ذیل رابطه با خداوند برایش معنا خواهد داشت. مثلاً اگر همسرش را دوست دارد به خاطر این است که او را هدیه‌ای از جانب خدا می‌داند. کسی که خود را به معنای واقعی، عبد بداند، حتی خود را مالک فرزندان خودش هم نمی‌داند. امیرالمؤمنین (ع) این‌گونه با مولای خود مناجات می‌کند: «مَوْلَایَ‏ یَا مَوْلَایَ‏ أَنْتَ‏ الْمَوْلَى‏ وَ أَنَا الْعَبْدُ وَ هَلْ یَرْحَمُ الْعَبْدَ إِلَّا الْمَوْلَى مَوْلَایَ یَا مَوْلَایَ أَنْتَ الْمَالِکُ وَ أَنَا الْمَمْلُوکُ وَ هَلْ یَرْحَمُ الْمَمْلُوکَ إِلَّا الْمَالِک‏»(مفاتیح الجنان، دعای مسجد کوفه)
یکی از روش‌ها برای اینکه لذت رابطۀ با مولا را درک کنیم، این است که آن‌قدر زیبا عبادت کنیم و به سجده برویم، آن‌قدر زیبا فرمان خدا را گوش کنیم، آن‌قدر از صمیم دل به دستور او چَشم بگوییم که او خوشش بیاید و بعد کاری کند که ما هم مزۀ عبد بودن را بچشیم.
عبد بودن دشمنان زیادی دارد. یکی از بدترین این دشمنان، اومانیسم است. چون اومانیسم، «من» را در مقابل هویت عبد بودن، درشت جلوه می‌دهد و انانیت و تکبر را تقویت می‌کند. جریمۀ کسانی که خدا را فراموش کنند این است که دیگر حقیقت خودشان را نبینند: «وَلاتَکُونُوا کَالَّذینَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُم»(حشر/19) بی‌خداها کسانی هستند که در مورد خودشان تلقی عبد بودن ندارند، حقیقت خود را نمی‌بینند و روحیۀ بندگی و بردگی در مقابل خداوند را ندارند.

انسان یا عبد خداست یا عبد طاغوت /اگر عبد خدا نباشیم، عبد طاغوت خواهیم شد/ عبد طاغوت، کسی است که به حرف غیر خدا عمل کند

انسان از دو حال خارج نیست: یا خدا را بندگی می‌کند و مولای او خدا می‌شود یا غیر خدا را بندگی می‌کند و عبد طاغوت می‌شود. طاغوت کسی است که خدا دستور عبادت و اطاعت از او را نداده است. «اللَّهُ وَلِیُّ الَّذینَ آمَنُوا یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ الَّذینَ کَفَرُوا أَوْلِیاؤُهُمُ الطَّاغُوت»(بقره/257) کسی که عبد طاغوت شود، بدترینِ خلایق خواهد بود و از کسانی خواهد بود که خدا آنها را لعنت کرده و بر آنها غضب نموده است: «قُلْ هَلْ أُنَبِّئُکُم بِشرٍَّ مِّن ذَالِکَ مَثُوبَةً عِندَ اللَّهِ مَن لَّعَنَهُ اللَّهُ وَ غَضِبَ عَلَیْهِ وَ جَعَلَ مِنهُْمُ الْقِرَدَةَ وَ الخَْنَازِیرَ وَ عَبَدَ الطَّاغُوتَ أُوْلَئکَ شرٌَّ مَّکاَنًا وَ أَضَلُّ عَن سَوَاءِ السَّبِیل»(مائده/60) عبد طاغوت شدن خیلی پیچیده و خیلی دور از دسترس نیست؛ فقط کافی است کسی حرف غیر خدا را گوش کند و به آن عمل نماید.
امام باقر(ع) می‌فرماید: «هرکس به گوینده‏اى گوش سپارد در حقیقت او را پرستیده، اگر آن گوینده از خدا گوید پس خدا را پرستیده و اگر از شیطان گوید پس شیطان را پرستیده است؛ مَنْ أَصْغَى إِلَى نَاطِقٍ فَقَدْ عَبَدَهُ فَإِنْ کَانَ النَّاطِقُ یُؤَدِّی عَنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَدْ عَبَدَ اللَّهَ وَ إِنْ کَانَ النَّاطِقُ یُؤَدِّی عَنِ الشَّیْطَانِ فَقَدْ عَبَدَ الشَّیْطَانَ.» (کافی/6/434)
امام صادق(ع) نیز می‌فرماید: «عبادت به سجود و رکوع نیست ، بلکه به فرمانبرى از دیگران است؛ هرکه فرمان آفریده‌اى را که مخالفِ فرمان آفریدگار است، اطاعت کند، بی‌گمان او را عبادت کرده است؛ لَیْسَ الْعِبَادَةُ هِیَ السُّجُودَ وَ لَا الرُّکُوعَ إِنَّمَا هِیَ طَاعَةُ الرِّجَالِ مَنْ أَطَاعَ الْمَخْلُوقَ فِی مَعْصِیَةِ الْخَالِقِ فَقَدْ عَبَدَهُ.»(تفسیر قمی/2/55)
اگر عبد خدا نباشیم دیگر فرقی نمی‌کند که چه چیز یا چه کسی را بپرستیم؛ در هر صورت جزء خاسرین خواهیم بود. «قُلِ اللَّهَ أَعْبُدُ مخُْلِصًا لَّهُ دِینىِ*فَاعْبُدُواْ مَا شِئْتُم مِّن دُونِهِ»(زمر/14و15) بعضی‌ها دشمن آشکار خود، یعنی شیطان را عبادت می‌کنند:«أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَیْکُمْ یا بَنی‏ آدَمَ أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّیْطانَ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبین»(یس/60) برخی نیز هوای نفس خود را می‌پرستند: «أَ فَرَأَیْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ»(جاثیه/23)
در بین سیاسیون، وزراء، نمایندگان مجلس و... باید مواظب باشیم که آدم خودپرست یا غیرخداپرست نداشته باشیم و چنین کسانی به عرصۀ سیاست راه پیدا نکنند که در این صورت جامعه را به لجن خواهند کشید و به خاطر منافع خود در جامعه فساد خواهند کرد. قدرت و سیاست باید در دست باتقواترینِ مردم باشد، البته وقتی گفته می‌شود عرصۀ سیاسیت جای باتقواترینِ مردم است معنایش این نیست که این افراد تخصص یا توان لازم را برای آن کار را نداشته باشند، چون اگر انسان باتقوایی، ببیند عُرضۀ کاری را ندارد، تقوای او اصلاً اجازۀ ورود به عرصه را به او نخواهد داد.

عبد طاغوت قاتل امام حسین(ع) هم می‌شود/ عبد طاغوت اختیارش دست خودش نیست

کسی که عبد غیر خدا شد، اربابان او کاری می‌کنند که او تبدیل به قاتل اباعبدالله الحسین(ع) شود. عبد طاغوت کارش به جای می‌رسد که به جنگ با امام حسین(ع) برمی‌خیزد. کسانی که در قتل امام حسین(ع) مشارکت کردند، شاید تا چند روز قبل از عاشورا حتی فکر نمی‌کردند که به چنین جنایتی دست بزنند.
کسی که عبد طاغوت شود، با اشارۀ طاغوت دست به هرکاری خواهد زد. آنهایی که چندی پیش در خیابان‌های ما سطل آشغال آتش می‌زدند، عبد طاغوت بودند و با اشارۀ او کار می‌کردند. چون کسی که عبد خدا نباشد، عبد طاغوت خواهد بود و دیگر اختیارش دست خودش نیست، هرچه مولای او بگوید همان را انجام خواهد داد.