۹۳/۱۲/۱۸

صوت | ادب، نامی برای تمام خوبی‌ها

شناسنامه

• زمان: 1393/12/11
• مکان: حسینیه آیت‌الله حق‌شناس
• تعداد: 5 جلسه
• مناسبت: ایام فاطمیه اول (اسفند 93)
• موضوع سخنرانی: ادب، نامی برای تمام خوبی‌ها
• گزارش تصویری: اینجا

معرفی بحث:

برای خوب بودن، انگیزه‌های مختلفی وجود دارد. گاهی محبت و علاقه به خدا و اولیاء خدا، انگیزه خوب بودن است. این انگیزه اگر چه انگیزه بسیار ارزشمندی است ولی به راحتی به دست نمی‌آید و نمی‌توان از ابتدای راه، عاشق خدا بود. به علاوه، محبت افت و خیز دارد. انگیزه دیگر برای رفتار خوب، عقلانیت است که در این انگیزه، منفعت جای محبت را می‌گیرد و عقل منفعت‌طلب حاکم می‌شود. ایراد چنین انگیزه‌ای این است که نمی‌توان نفع و ضرر را به راحتی تشخیص داد. اما راه سوم در کسب انگیزه برای خوب بودن، ادب است که عوارض دو راه دیگر را ندارد. ادب در مقایسه با بسیاری از دیگر مفاهیم خوب هم برجستگی و ویژگی‌های خاص خود را به رخ می‌کشد و در حوزه روابط خانوادگی، رشد فردی و اجتماعی، ابعاد و آثار ویژه‌ای را دارا است که در این 5 جلسه مورد توجه استاد پناهیان قرار گرفته است.

  فهرست:

جلسه 1: ادب، انگیزه‌ای ویژه برای خوب بودن

• انگیزه‌های مختلف برای خوب بودن

• محبت خدا و اولیاء خدا؛ انگیزه‌ای برای خوب بودن

• نقدی بر انگیزه محبت

• عقلانیت و منفعت‌طلبی؛ انگیزه دیگری برای خوب بودن

• نقدی بر انگیزه عقلانیت و منفعت طلبی

• ادب؛ انگیزه‌ای متمایز برای خوب بودن

• تفاوت‌های تربیت با ادب با دیگر تربیت‌ها

• کودک را با ادب تربیت کنیم نه فقط با محبت

• محبت‌های اولیه؛ محبت‌هایی بادآورده

• استمرار؛ ویژگی مهم ادب

• ادب و سامان دادن به عادات رفتاری انسان

• ادب، راه رسیدن به قله‌های محبت

• برتری‌های ادب بر محبت

• برتری ادب نسبت به عقلانیت و محبت

• عمومیت و شمول ادب

• مقایسه دو اصطلاح تربیت و ادب

• آثار ادب در مقام انگیزه‌سازی

• بی‌ادبی و محرومیت‌های عجیب

• زیبایی ادب

جلسه 2: مادر، مهمترین آموزگار ادب

• ادب، مفهومی مهم در روابط فردی و اجتماعی

• وظیفه کسب ادب

• روایتی در مورد ضرورت ادب برای مبارزه با هوای نفس

• اهمیت ادب برای مواجهه با فرهنگ غرب

• ادب، عامل پنهان ماندن احساسات

• بسیاری از احساسات را باید مخفی نگاه داشت

• فرهنگ غرب، فرهنگی بر مبنای بی‌ادبی

• اثر مهم مادر در انتقال ادب به فرزند

• علت اهمیت بیشتر مادر در تربیت فرزند

• مادر؛ کوه احساسات

• کنترل احساسات توسط مادر؛ الگویی عینی برای فرزند

• اهمیت روضه‌های خانگی زنانه

• خانم‌ها چه احساساتی را باید پنهان کنند؟

• خانم‌ها چه احساساتی را نباید پنهان کنند؟

جلسه 3: فراگیری معنای ادب

• احیای ادب در فرهنگ زندگی

• اولویت ادب نسبت به اصلاح تربیت در ادبیات دینی

• مقبولیت عمومی «ادب»

• جایگاه رفیع ادب در دین

• از یکدیگر مطالبه ادب داشته باشیم

• تأثیرگذاری امر و نهی در حوزه ادب

• دعوت به ادب؛ آماده سازی و اصلاح زیرساخت دین

• ادب، مبنای نمازخوان شدن

• نماز؛ ادب بندگی

• ضرورت تعلیم ادب به فرزندان در 7 سال دوم زندگی

• نقش ادب در پیشرفت علمی کودکان

• تعلیم و تربیت، بار معنایی و روانی ادب را ندارد

• فراگیری معنای ادب در روایات

• ادب؛ دربرگیرنده رفتارهای شخصی و اجتماعی

• نقش ادب در نجات گناهکاران

• برخی آثار ادب

• ادب، تواضع می‌دهد

• ادب، مانع عجب

• مقایسه ادب و قانون

• ضعف‌های قانون در مقابل ادب

• قانون، دعوت به حداقل‌ها

• قوه قضائیه، ضابط قانون

• وجدان انسان، ضابط ادب

جلسه 4: کاستی‌های اخلاق در مقایسه با ادب

• مقایسه مفهوم اخلاق و ادب

• اخلاق، اصطلاحی خودی نیست

• تفاوت معنای خلق در زمان‌های مختلف

• موضوع علم اخلاق

  • خلق انسان‌ها چیست؟ چه باشد بهتر است؟

  • معنای غالب خلق: حسن معاشرت

  • اخلاق: ملکات یا حسن معاشرت؟

• خلق در معنای قدیمی، بخشی از ادب است

• ادب؛ برنامه‌ای برای کل رفتارها

• شمول و فراگیری ادب نسبت به اخلاق

• ارزشگذاری ملکات به ارث رسیده

• تکلیف ما نسبت به صفات به ارث رسیده

• ما برای تقوا و ادب به دنیا آمده‌ایم

• صفات زمانی، مکانی و ژنتیکی، کم ارزش‌اند

• تقوا؛ مراد اصلی علماء اسلام از اخلاق

• ادب، مرحله اول تقوا

• نتیجه اصلاح رفتار بر اصلاح ملکات

• ضرورت ادب برای اصلاح رفتار

• یکی از نصایح حضرت علی(ع) در مورد ادب

• چگونه وظیفه خود را بهتر تشخیص دهیم

جلسه 5: نسبت ادب با مبارزه با هوای نفس و تقوا

• مروری بر مباحث گذشته

• قانون، شأن ادب را ندارد

• نسبت جهاد اکبر و مبارزه با هوای نفس با ادب

• ادب، برنامه مبارزه با هوای نفس

• ادب، عامل کنترل رفتار

• نمونه‌ای از رعایت ادب در کلام امیرالمؤمنین‌(ع)

• ادب و سامان‌دهی دوست داشتنی‌های قشنگ

• ادب بندگی در روش پیامبران

• هر چیزی، ادب خاص خود را دارد

• رعایت ادب؛ نوعی مبارزه با هواس نفس

• نسبت ادب و تقوا

• تأثیر ادب در نمازخوان شدن فرزندان

• چگونه ادب در خانه منتقل می‌شود؟

• بی‌ادبی؛ ترجیع‌بند تمام ابیات فرهنگ غرب

• نسبت ادب و تقوا: ادب، مقدمه تقوا

• آشنایی با ادب دعاکردن

• دعا نکردن؛ تلاشی برای خردکردن کبریایی خدا